Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi akademisyenleri, dron görüntüleriyle 1855 yılında Tendürek Dağı'ndan yayılan lav akıntılarıyla yok olan yerleşim yerlerinin izlerine rastladı.
Ağrı'nın Doğubayazıt ve Diyadin ilçeleri ile Van'ın Çaldıran ilçesi arasında yer alan 3 bin 532 metre rakımlı Tendürek Dağı'nda, tarihi kaynaklara göre 1855 yılında bir volkanik patlama meydana geldi. Patlamayla birlikte lav, kül ve gazlar çevredeki yerleşim birimlerini etkiledi.
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Alperen Kayserili, Dr. Öğretim Üyesi Tolga Korkusuz ve Araştırma Görevlisi Emre Sakaoğlu, patlama sonucu kaç köyün lavlar altında kaldığını tespit etmek amacıyla bölgede araştırma çalışması başlattı. Akademisyenler, dron kameralarıyla yaptıkları incelemelerde bazı alanlarda geçmiş yerleşimlere dair izlere ulaştı.
Tendürek Dağı'ndaki lav akıntılarının ulaştığı bölgeleri inceleyen Dr. Öğretim Üyesi Tolga Korkusuz, patlama sonrası bazı köylerin lavlar altında kaldığını belirtti. Korkusuz, "Tendürek Dağı'nda volkan lavlarının ulaştığı uç noktalardayız. Kayıtlara göre patlayan volkanlar dolayısıyla yakınımızda bir köy lavlar altında kalıyor. Lavların yavaş yavaş akmasına 'Aa lav akıntıları' diyoruz. Burada volkanik taşların insanların evi olduğunu görüyoruz. Evlerin yapı malzemesinin volkanik taşlar olduğu anlaşılıyor. Bir yandan volkanizma bize yuva sağlarken, bizim için tehlikeli de olabiliyor. Burada bunun sonuçlarını net şekilde gözlemleyebiliyoruz." ifadelerini kullandı.
Bölgenin jeomorfolojik yapısının turizm açısından da önemli olduğunu vurgulayan Korkusuz, "Türkiye'deki eşsiz örneklere sahip bir alandayız. Volkanik akıntıları farklı bölgelerde görebiliriz; Erciyes'te, Ağrı Dağı'nda. Ancak bir yerleşim alanının lav akıntılarıyla yok olmasına burada rastlıyoruz. Bu yönüyle Tendürek Dağı, benzersiz örneklere ev sahipliği yapıyor." değerlendirmesinde bulundu.
Volkanik arazilerin tarih boyunca tarımsal verimlilik açısından tercih edildiğini belirten Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Alperen Kayserili, "Tendürek Dağı’nda 2 bin 114 metre rakımdayız. Lav akıntılarının geniş bir yayılma alanı oluşturduğunu görüyoruz. Bu kayaçlar lavların soğuma süreçlerine göre gaz barındırıyor ve soğuduktan sonra farklı yapılaşmalar oluşturuyor. Lav külleri bölgede belirgin şekilde gözleniyor. Eteklerde ise verimli araziler ve yerleşmiş köyler bulunuyor. Tarihi dönemlerden bu yana volkanik sahaların en fazla yerleşim barındıran alanlar arasında olduğunu biliyorduk. Bugün de bu durumun devam ettiğine burada tanıklık ediyoruz." dedi.
